دانلود پایان نامه کارشناسی روانشناسی بررسي ارتباط ميان رضايت زناشويي و هوش همسران

فهرست مطالب

عنوان ........................................................................................................................ صفحه

چكيده

مقدمه................................................................................................................... 1

فصل اول :گستره علمي موضوع پژوهش

1- موضوع پژوهش............................................................................................................. 4

2- هدفهاي پژوهش ....................................................................................................................... 4

3- امكان بررسي موضوع پژوهش واهميت آن ........................................................................................ 5

4- سؤالهاي پژوهش ....................................................................................................................................... 5

5- فرضيه‎هاي پژوهش.................................................................................................................................... 6

6- متغيرها وتعريف عملياتي آنها................................................................................................................. 6

خلاصه......................................................................................................................... 8

فصل دوم:ادبيات وپيشينه تحقيق

تعريف رضايت.................................................................................................................................. 10

تعريف رضايتمندي زناشويي.......................................................................................................................... 11

ازدواج ............................................................................................................................... 12

تعريف ازدواج .......................................................................................................................... 12

فوائد ازدواج............................................................................................................................ 13

ازدواج دختر وپسر ريشه‎هاي دوران كودكي .............................................. 14

افكار مسموم ........................................................................... 17

بهداشت رواني ......................................................................... 17

بهداشت رواني از ديدگاه اسلام وعرفان .................................................. 20

مهمترين عوامل براي ازدواجهاي موفق................................................... 20

پختگي رواني ورشد عاطفي فكري طرفين................................................ 20

طرز تفكر وعقايد وتمايلات .............................................................. 21

طرز تلقي ونگرشها ..................................................................... 22

عقايد مذهبي .......................................................................... 23

اختلافات طبقاتي ...................................................................... 23

ميزان تحصيلات ....................................................................... 24

توافق وطرز فكر درباره امورجنسي ...................................................... 24

تولد فرزند.............................................................................. 25

تعداد فرزندان.......................................................................... 26

اخلاق ................................................................................. 26

دخالت اطرافيان وبستگان ............................................................... 27

تفاوت سني بين زن وشوهر ............................................................. 27

رابطه با اوليا ........................................................................... 28

ويژگيهايي كه در امر زناشويي نقش منفي دارد............................................ 29

وجوهي از اختلافات زناشويي...................................................................................................................... 31

نيازهاي احساسي زن ومرد............................................................................................................................. 31

چگونه مي‎توان در زندگي خوشبخت بود................................................................................................... 32

نياز اساسي ازدواج موفق................................................................................................................................. 33

نقش زن در زندگي امروز .............................................................................................................................. 35

زن در نقش همسري ...................................................................................................................................... 35

موقعيت زن در اسلام ..................................................................................................................................... 36

ازدواج از نظر اسلام.......................................................................................................................................... 37

سختگيري در مسئله ازدواج.......................................................................................................................... 38

اهداف والاي ازدواج در اسلام........................................................................................................................ 38

معيارهاي انتخاب همسر ................................................................................................................................ 40

خواستگاري................................................................................................................................ 42

مهريه............................................................................................................................................. 42

جهيزيه ........................................................................................................................... 43

عقد وعروسي...................................................................................................... 44

حقوق زن وشوهر........................................................................................................................... 45

رفتار.................................................................................................................................. 46

گفتار........................................................................................................................................ 46

هدف زندگي ازديد قرآن ............................................................................................................................... 46

اساس رابطه زناشويي از نظر قرآن كريم ................................................................................................... 47

خانواده.......................................................................................................................... 48

تيپهاي خانواده................................................................................................................................................... 49

خانواده متزلزل ............................................................................................................................................... 50

خانواده متعادل.................................................................................................................................................. 50

خانواده متكامل.................................................................................................................................................. 50

ويژگيهاي ارتباط سالم زن و شوهر.............................................................................................................. 51

ويژگيهاي ارتباط ناسالم زن و شوهر............................................................................................................ 52

توصيه‎هايي براي زن وشوهرها....................................................................................................................... 53

شيوه‎هاي كاربردي براي رسيدن به تفاهم ................................................................................................ 53

طلاق.......................................................................................................................... 54

خانواده گسسته ........................................................................................................................................... 56

اختلافات خانوادگي........................................................................................................................................ 56

تاثير فروپاشي ازدواج وجامعه........................................................................................................................ 57

انواع عوارض بعد از طلاق............................................................................................................................... 58

تدابير اسلام براي پيشگيري از طلاق......................................................................................................... 59

هوش.................................................................................................................................. 60

تعريف هوش........................................................................................................................... 60

وضعيت هوش در سازمان واعمال ذهني ................................................................................................... 63

هوش عملي وهوش نظري............................................................................................................................... 64

هوش واستعدادهاي ديگر................................................................................................................................ 65

ماهيت عامل g ................................................................................................................................................ 67

تست هوش چيست.......................................................................................................................................... 67

بهره هوشي (هوشبهر )چيست...................................................................................................................... 67

بهره هوشي وتوانائيهاي ديگر ذهني............................................................................................................. 69

ماهيت هوش ..................................................................................................................................................... 70

الف- هوش بعنوان توان درك رابطه............................................................................................................ 71

ب- هوش بعنوان توان سازگاري با موقعيتهاي جديد............................................................................. 71

پ- هوش بعنوان ظرفيت يادگيري ............................................................................................................ 72

ت- هوش بعنوان قدرت وتفكر انتزاعي ..................................................................................................... 72

عوامل موثر در رشد هوش ............................................................................................................................ 72

نقش محيط ووراثت در تشكيل هوش......................................................................................................... 73

1- وراثت وهوش.................................................................................................................................. 73

2- ازدواج ميان خويشاوندان وهوش .......................................................................................................... 75

3- هوش چگونه به ارث ميرسد................................................................................................................... 75

4- محيط وهوش.............................................................................................................................................. 75

5- نقش زمان در تشكيل هوش.................................................................................................................... 76

6- عوامل محيطي موثر در رشد هوش....................................................................................................... 77

آزمون استانداردشده هوش............................................................................................................................. 78

آزمونهاي هوش ................................................................................................................................................. 80

آزمونهاي گروهي............................................................................................................................................... 81

آزمونهاي فردي هوش...................................................................................................................................... 82

ديدگاه نظري مختلف از مفهوم هوش.......................................................................................................... 83

نظريه‎هاي معاصر هوش................................................................................................................................... 84

الف: نظريه‎هاي عاملي هوش........................................................................................................................... 85

نظريه دوعاملي اسپيرمن................................................................................................................................. 86

نظريه سلسله مراتبي........................................................................................................................................ 87

نظريه چند عاملي ترستون............................................................................................................................. 88

نظريه سه بعدي گيلفورد................................................................................................................................ 89

نظريه كتل درباره هوش متبلور وهوش سيال............................................................................................ 90

نظريه دوسطحي جنسن................................................................................................................................. 91

ب: نظريه‎هاي فرايند مداري هوش............................................................................................................... 92

نظريه شناختي پياژه درباره هوش................................................................................................................ 93

نظريه بازنمايي برونر......................................................................................................................................... 95

مروري بر نتايج تحقيقات به عمل آمده در زمينه رضامندي زناشويي درداخل وخارج كشور..... 95

خلاصه ................................................................................................................. 107

فصل سوم: فرايند روش شناختي بررسي تجربه موضوع

1-انتخاب نمونه...................................................................................................................... 114

1-1- جامعه مورد بررسي.............................................................................................................................. 114

2-1 روش نمونه گيري .................................................................................................................................. 115

3-1 نمونه منتخب........................................................................................................................................... 115

2-ابزار وروش اجراي پژوهش........................................................................................................................ 115

1-1 ابزار پژوهش ............................................................................................................................................ 115

2-2 آزمون رضايتمندي زناشويي ENRICH....................................................................................... 115

3-2روش نمره گذاري پرسشنامه رضايتمندي زناشويي ENRICH............................................... 119

4-2آزمون ماتريسهاي پيشرونده ريون RAIVEN............................................... 120

5-2شيوه نمره گذاري ماتريسهاي پيشرونده ريونRAIVEN.................................. 120

6-2 روش اجراي پژوهش............................................................................................................................... 121

3-طرح پژوهش وروشهاي آماري.................................................................................................................. 121

1-1- معرفي طرحهاي پژوهش ................................................................................................................... 121

1-2-روشهاي آماري وتحليل داده‎ها .......................................................................................................... 121

خلاصه.................................................................................................................................... 122

فصل چهارم:ارائه وتحليل نتايج كمي

1-يافته‎هاي توصيفي ...................................................................................................................................... 123

2-يافته‎هاي مربوط به تحليل نتايج در چار چوب فرضيه‎ها ................................................................ 126

خلاصه ................................................................................................................................... 128

فصل پنجم : بحث ونتايج كمي

1-بحث وبررسي درباره يافته‎ها .................................................................................................................... 130

2-تفسير نهايي ....................................................................................................................... 131

3-محدوديتهاي پژوهش ................................................................................................................................ 137

4-پيشنهادات................................................................................................................................ 138

منابع.......................................................................................................................... 139

پيوستها

جدول داده‎هاي خام مردان............................................................................................................................ 142

جدول داده هاي خام زنان.............................................................................................................................. 143

فهرست جدولها

فهرست نمودارها

پژوهش حاضر شامل دو بخش است كه بخش اول مربوط به مبحث رضايت زناشويي و بخش دوم مربوط به مبحث هوش مي‌باشد. در بخش اول به بيان تعريف رضايت و رضايت زناشويي ، ازدواج ، اهداف والاي ازدواج در اسلام ، نقش زن در زندگي امروز ،شرايط همسر در ازدواج ،حقوق زن و شوهر برهم ،هدف زندگي از ديد قرآن ، برقراري ارتباط مؤثر خانواده و طلاق مي‌پردازيم و در بخش دوم به بيان تعريف هوش،عوامل مؤثر در هوش ، نظريه‌هاي هوش و آزمونهاي هوش مي‌باشد.

تعريف رضايت[1] :

رضايت حالت هيجاني است كه بارسيدن به يك هدف پديد مي‌آيد(ذوالفقار‌،1380، ص 63).

پار سونز، رضايت را به عنوان حالت دروني در مقابل خوشايندي كه حالت ظاهري دارد مطرح مي‌كند ( همان منبع) .

شعاري‌نژاد 1343 مي‌گويد : رضامندي به آن حالت موجود زنده گفته مي‌شود كه تمايلات محرك وي به هدف خود رسيده‌اند. احساسي كه شخص هنگام رسيدن به آرزوهايش پيدا مي‌كند(همان منبع) .

دايره‌المعارف فلسفه و روان‌شناسي رضايت را اينگونه تعريف مي‌كند: رضايت خوشايندي بر‌آمده از آگاهي به يك وضعيت راحت است كه معمولا با ارضاي بعضي تمايلات خاص پيوند خورده‌است . از آنجائيكه رضايت همرا خوشايندي است ، لذا خوشايندي ممكن است به رضايت تبديل شود . افراد رضايت را در فكر كردن به وضعيتي كه در وهله اول از خوشايندي براي آنها حاصل مي‌شود به دست مي‌آورند(همان منبع).

تعريف رضايتمندي زناشويي

وينچ[2] وديگران 1974معتقدند كه رضايت زناشوئي ،انطباق بين وضعيتي كه وجود دارد و

وضعيتي كه مورد انتظار است مي‌باشد (ذوالفقار ، 1380 ، ص64).

يكي از عوامل مهم در هر رابطه زناشويي رضايت خاطري است كه زن و شوهر از آن احساس مي‌كنند. ميزان رضايت خاطر شما از رابطه زناشويي روي ارسال و دريافت پيام تاثير مي‌گذارد . شوهري كه از ازدواج خود ناراضي است به حوادث منفي زندگي توجه مي‌كند و از پيام همسرش برداشت منفي مي‌نمايد . در حالي كه شوهر راضي از ازدواج برداشتهايش مثبت است (قراچه داغي ، 1379، ص83).

سه نوع انديشه‌اي كه در روابط صميمانه از اهميت فراوان برخوردارند انتظارات از رابطة زناشويي يا معيارها، باورهاي مربوط به روابط زناشويي و تبيين رفتار همسر هستند(قراچه‌داغي ، 1379، ص85).

ازدواج

رسول اكرم (ص) فرمودند: بعد از اسلام كه بالاترين نعمتهاست ، همسر خوب و شايسته بزرگترين نعمت زندگي است.

بلوغ جنسي عبارتست از خواسته‌هاي فيزيولوژيكي يك فرد و ازدواج جوابي است به خواسته‌ها و هرچه بين اين دو سؤال وجواب فاصله بيشتر باشد عقده‌هاي رواني بيشتر است و در اجتماعي كه بلوغ را به علل كيفيات شهواني و محركهاي معمولي يا بنابر خاصيت مصالح زودرس مي‌سازند بحرانهاي قلمداد شده فوق‌العاده مي‌شوندومخرب (پاك‌نژاد ، 1374 ،ص 103).

تعريف ازدواج

ازدواج ارتباطي است كه داراي تماميت بي‌نظير و گسترده‌اي مي‌باشد،ارتباطي كه داراي ابعاد زيستي ، عاطفي ، رواني ، اقتصادي و اجتماعي است . به عبارت ديگر ،همزيستي زوجين در درون خانواده ، موجب چنان ارتباط عميق و همه‌جانبه‌اي مي‌شود كه بي هيچ شك و شبهه‌اي قابل مقايسه با هيچيك از ديگر ارتباطات انساني نمي‌باشد به نحوي كه قرارداد ناشي از آن داراي نوعي تقدس شده است . بطور كلي ازدواج را ميتوان عملي دانست كه موجب پيوند دوجنس مخالف بر پاية روابط پاياي جنسي مي‌شود و با انعقاد قراردادي اجتماعي مشروعيت پيدا مي‌كند (نجاتي ،1381 ، ص 23).

كارلسون[3] ازدواج را چنين تعريف مي‌كند ، ازدواج فرايندي مي‌باشد از كنش متقابل بين يك مرد و يك زن كه با تحــقق بخشيدن به بــرخي شرايط قانوني و برپاداشتن مراسمي براي

برگزاري زناشويي انجام مي‎گيرد .كلودي استروس[4] ازدواج را بر خوردي دراماتيك بين فرهنگ و

طبيعت يا ميان قواعد اجتماعي و كشش جنسي مي‌داند(همان منبع).

ازدواج رابطه نزديكي است كه ميان مرد و زن براي مدت طولاني برقرار مي‌شود بنابراين جوانان بايد قبل از ازدواج شرايطي را كه لازمه زناشويي موفقيت‌آميز است در نظر بگيرند. اين رابطه تنها بمنظور ارضاي تمايلات آني نيست بلكه زندگي آينده و خوشبختي زن و مرد و كودكان آنها بر اساس اين پيوند قرار گرفته است و يكي از علل عمدة اختلالات رواني در كودكان گسسته شدن رابطة خانواده و يا اختلافات شديد خانوادگي است (شاملو، 1378 ، ص 60).

فوائد ازدواج

انتخاب و ازدواج با همسري مناسب يكي از عوامل مهم و مؤثر جهت رسيدن به خوشبختي است(نوروزي،1372، ص 44).

از فوائد ازدواج مي‌توان كسب استقلال،انس و آرامش ،حفظ عفت و مصونيت از گناه ،آرامش و تعادل اعصاب ، توليد و تكثير نسل، تعاون در اطاعت و نيل به ثواب ، سلامت و امنيت اجتماعي را نام برد(نوروزي،1372، ص 45).

غزالي دانشمند بزرگ اسلامي ،در نكاح پنج قائده مستتر مي‌باشد. اولاد،كم كردن شهوت،تدبير منزل كه مربوط به زنان است،كثرت تعداد خانواده سببي و نسبي(همان منبع).

ازدواج دختر و پسر ريشه‌هاي دوران كودكي

هر كس ممكنست عصباني شود سهل است اما بحق خشمگين شدن و در حد واندازه معقول‌، در زمان مناسب،با دليل موجه و به شيوه‌اي مناسب ، ساده نيست (ارسطو ، به نقل از بلوچ ،1379 ،ص 11).

تحقيقات نشان داده كه در دوران كودكي به پسرها و دخترها در زمينة كنترل عواطف خويش درسهاي بسيار متفاوتي داده مي‌شود . والدين بطور كلي بيشتر با دختر خود دربارة احساسات و عواطف بجز خشم صحبت مي‌كنند تا با پسر خود . مثلا به دخترها اطلاعات بيشتري راجع به عواطف داده مي‌شود تا به پسرها . زماني كه مادرها با دخترها‌ي خود راجع به عواطف و احساسات بحث مي‌كنند در مقايسه با پسرها با جزئيات بيشتري به اين امر مي‌پردازند . آنها معمولا با پسرهاي خود در مورد علل و نتايج احساساتي شبيه به خشم بيشتر حرف مي‌زنند و آنها را در اين باره نصيحت مي‌كنند(بلوچ ، 1379، ص 199).

دختر‌ها در زمينة درك پيامهاي عاطفي كلامي و غير كلامي ، همچنين بيان احساسات خود و تبادل آن با ديگران به مهارت مي‌رسند و پسرها بخوبي ياد مي‌گيرند كه در هنگام آسيب ديدن ، ترس ، گناه و ضعف هر چه كمتر دچار احساسات شوند . حس همدلي زنها خيلي قويتر از مردهاست.آنها حداقل خيلي بهتر از مردها مي‌توانند از طريق چهره ، لحن صدا و ديگر علائم غير كلامي به احساسات دروني ديگران پي ببرند . بطور كلي درك احساسات يك زن از روي چهره‌اش خيلي ساده‌تر از يك مرد است در حاليكه از لحاظ بروز عواطف در چهره هيچ تفاوتي بين پسرها و دخترها‌ي خردسال وجود ندارد ولي همانطور كه بزرگ مي‌شوند اين خصوصيت در پسرها كمتر شده و در دخترها افزايش مي‌يابند زنان در مقايسه با مردان عواطف و احساسات را با شدت و ناپايداري بيشتري تجربه مي‌كنند. از اين لحاظ آنان عاطفي‌تر از مردان هستند . از اينها ميتوان نتيجه گرفت كه بطور كلي زنها هنگامي كه وارد زندگي زناشويي مي‌شوند براي ايفاي نقش مدير عواطف و احساسات كاملا تعليم ديده‌اند در حاليكه مردها از اهميت اين امر براي حفظ بقاي رابطه زناشويي درك كافي ندارند(بلوچ ،1379، ص201).

در تحقيقي كه بر روي 264 زوج انجام گرفت براستي مهمترين عنصر براي زنان نه مردان در رضايت از روابطشان اين حس بود كه ارتباط خوبي با شوهرشان داشته باشند. تدهوستون[5] روانشناس دانشگاه تكزاس بيان مي‌كند از ديدگاه زنها صميميت و نزديكي يعني گفتگو راجع به مسائل بويژه در مورد خود رابطة زن و شوهر. مردها روي هم رفته درك نمي‌كنند كه زنهايشان از آنها چه مي‌خواهند ، آنها مي‌گويند من از او مي‌خواهم كه به اتفاق هم كاري انجام دهيم ولي همة كاري كه او مي‌خواهد انجام بدهيم اينست كه بنشينيم و حرف بزنيم (همان منبع).

در حقيقت موضوعات خاصي از قبيل تعداد دفعات رابطة جنسي ، نحوه تربيت فرزندان و يا مقدار پس‌انداز و قرض هيچكدام نمي‌توانند باعث ايجاد يا متلاشي شدن پيوند زناشويي شوند بلكه عاملي كه سرنوشت يك زندگي مشترك را رقم مي‌زند اينست كه زن و شوهر چگونه راجع به رنجشها ،دلخوريها و مسائل آزاردهنده في‌مابين بحث و گفتگو مي‌كنند حتي توافق در مورداينكه چگونه مخالفت خود را ابراز كنيم مي‌تواند راهي براي بقاي زندگي زناشويي باشد. زن و شوهر بايد در هنگام برخورد با احساسات و عواطف سخت و انعطاف ناپذير يكديگر بر تفاوتهاي دروني مربوط به جنسيت خود غلبه كنند . شكست دراين زمينه زن و شوهر را درمقابل شكافهاي عاطفي كه مي‌توانند نهايتا رابطة آنها را از هم بگسلانند آسيب پذير مي‌كند . چنانچه يكي از طرفين يا هر دو آنها در زمينه هوش عاطفي دچار نقص و كمبودي باشند آنگاه شكافهاي عاطفي به احتمال زياد گسترش مي‌يابند(بلوچ ،1379، ص 203).

گتمن دريافته است كه يــكي از نخستين پيامــهاي هشداردهنده راجـع به در خـطر بودن

زندگي زناشويي انتقاد تند و بيرحمانه طرفين از يكديگر است . دريك رابطه زناشويي سالم زن

و شوهر بطور آزادانه از هم انتقاد مي‌كنند. اما غالبا در لحظات خشم است كه گلايه‌ها به روشي مخرب و به شكل تهاجم به شخصيت همسر بيان مي‌شوند(بلوچ، 1379،ص 204).

تفاوت بين انتقاد از شخصيت و گله‌گذاري از عملكرد فرد بسيار ساده است در گله‌گذاري اصولي ، مرد از عمل زن انتقاد مي‌كند و احساس خود را در اين مورد بيان مي‌كند اما در انتقاد از شخصيت اعتراض را تبديل به حمله‌اي همه جانبه به طرف مقابل مي‌كند . دراين روش انتقاد باعث مي‌شود شخص احساس شرم كند و فكر كند مورد تنفر و سرزنش ديگران است و رنج مي‌برد . همة اينها به احتمال زياد بجاي آنكه وي را ترغيب كند كه رفتار خود را تصحيح كند باعث مي‌شود به واكنش تدافعي روي بياورد(بلوچ ، 1379، ص 205).

بدتر از همه زماني است كه انتقاد توام با تنفر و تحقير باشد .خشم براحتي تحقير را با خود مي‌آورد كه معمولا نه فقط با كلمات بلكه همچنين با لحن صدا ادا مي‌شود .وقتي زن يا شوهر مرتكب يكي ازاين حركات مي‌شوند ديگري را وارد درگيري عاطفي مي‌كنند و ضربان قلبش به اندازه 2تا 3 ضربه در دقيقه افزايش مي‌يابد (بلوچ ، 1379،ص 206).

افكار مسموم

كسانيكه بدبين هستند بشدت در معرض راهزني عاطفي قرار دارند . آنها اغلب اوقات از اعمال و رفتار همسران خود عصباني ، آزرده و غمگين مي‌شوند و به محض آنكه اين واقعه شروع مي‌شود در افسردگي فرو مي‌روند . اين افسردگي به همراه ديد بدبينانه آنها باعث مي‌شود كه در برخورد با همسر خود به انتقاد و بدگويي از او بپردازند و اين امر به نوبه خود احتمال سكوت سنگين را در روابط آنها افزايش مي‌دهد . شايد تلخترين و مهلك ترين افكار سمي در نزد شوهراني يافت مي‌شود كه نسبت به همسران خود خشونت جسماني اعمال مي‌كنند(بلوچ ، 1379، ص 209).

بهداشت رواني

بهداشت رواني داراي اصولي است كه ميتوان به اختصار به آنها اشاره كرد . احترام به شخصيت خود و ديگران .اصول بهداشت رواني مبتني بر تقويت افراد استوار شده است و از تخريب شخصيت افراد تا جايي كه امكان داشته باشد جلوگيري مي‌كند . تقويت مكانيسمهاي تشويقي به جاي تنبيه و پيشه گرفتن بردباري و چشم‌پوشي از بعضي كارهاي منفي مي‌تواند در اين راستا معني شود . روبرو شدن با واقعيات اجتماعي و زندگي از اصول مهم بهداشت رواني محسوب مي‌شود . شخص بايد خود را آنگونه كه هست قبول كند . كشمكش و عدم قبول واقعيات اغلب موجب بروز اختلال رواني مي‌شود . خيلي از افراد نه تنها نقص‌هاي خود را قبول نمي‌كنند بلكه با مكانيسمهاي مختلف سعي دارند آن را بپوشانند و مشكلات عاطفي جزئي از زندگي محسوب مي‌شوند . سلامتي رواني به نحوة روبرو شدن با اين مشكلات و يافتن بهترين راه حل براي غلبه بر آنها بستگي دارد (نجاتي ،1381، ص 107،108).

در خانواده اگر شخص يادبگيرد كه محبت كند ، عشق بورزد و تنفر و خشمهاي خود را كنترل و پنهان كند در دوران بزرگسالي مشكل پيدا نمي‌كند . فرزندان معمولا ارزشها و معيارهاي والدين خود را ياد مي‌گيرند . اجتماع نيز چون والدين قوانين خود را داشته و هركس كه در جامعه زندگي مي‌كند بايد از قوانين آن پيروي كند . هركس كه رفتارش از خودخواهي سرچشمه گرفته باشد در بيشتر مواقع بدون شك در رفتار با ديگران با مشكل روبرو مي‌شود (نجاتي ،1381، ص 109).

خود كنترلي مشكل‌ترين درسي است كه هر فرد بايد آن را يادبگيرد . بدست آوردن رضايت از زندگي براي بهداشت رواني ضروري است . رضايت ممكنست از احساس برتري و پيشرفت ، از رسيدن به نياز و آرزوهاي شخصي ، مقابله بامشكلات و ناملايمات و موارد ديگر بدست مي‌آيد . رضايت پشتوانه قوي و نيرومندي براي مقابله با مشكلات است . توانايي در كسب رضايت به انسان استقامت مي‌دهد و موجب خشنودي دروني مي‌شود. نياز به احساس امنيت يكي از نيازهاي اساسي انسان است . توانايي راحت و صميمي بودن ، احساس تعلق داشتن ، شناخته شدن ، داشتن موقعيت مناسب و خوب در ميان ديگران و مسائلي از اين قبيل به آساني بدست نمي‌آيد بلكه يك برنامه ريزي درست و منطقي مي‌خواهد . احساس ناامني عاطفي به شكل مزمن و طولاني فشار سنگين به انسان وارد مي‌سازد كه ممكنست به بيماري مشخص منجر شود . خانواده مهمترين سهم را در شكل دهي بهداشت رواني و شخصيت دارا مي‌باشد ، خانواده‌اي كه در آن عشق ، علاقه و محبت به اندازه كافي مبادله مي‌شود ، سلامت رواني افراد آن تا حد زيادي تامين است (نجاتي ،1381، ص 110،111).

در مورد ازدواج و گزينش همسر ثابت شده است كه افرادي كه ازدواج كرده و در اين امر موفق بوده‌اند كمتر دچار بيماري رواني مي‌گردند و شايد اين به دليل رضايت از زندگي ، احساس مسئوليت و ارضاي جنسي است . عدم توجه به ازدواج بخصوص در سنين بالا ممكنست معلول نارسايي شخصيت ، ترس از تعهد مسئوليت و به هر حال يك نقطة ضعف در رشد رواني فرد محسوب گردد، از طرف ديگر اينگونه افراد بعلت اينكه از ثمرات يك زندگي رضايت بخش ، ايمن و سرگرم كننده برخوردار نيستند هميشه بلاتكليف و سرگردان زندگي كرده و اكثرا با توسل به لذت طلبيهاي بدلي بدنبال تكيه‌گاههاي غير حقيقي مي‌گردند و دچار فشار رواني مي‌شوند . براي اينكه ازدواج موفقيت آميز باشد توافق زن و مرد در درجة اول و خانواده‌هاي آنها در درجه دوم شرط اساسي است و براي رسيدن به اين توافق از خود گذشتگي ، تحمل بردباري ،اطلاعات درمورد تكاليف ،سلامتي جسماني و رواني يكديگر ،ميزان درآمد شوهر ، طرح ريزي و توافق ، بررسي معيارها و برنامه‌هاي كلي آينده و وظايف زندگي زناشويي، احساس مسئوليت ، انگيزه براي ازدواج و انعطاف پذيري فراوان لازم است (ميلاني فر ،1374،ص 124).

آلفرد آدلر[6] بهداشت رواني يا بعبارت ديگر بهزيستي استوار و شادكامي را در سه جمله خلاصه مي‌كند. همسازي در زناشويي و كانون خانواده ، همسازي با كار و حرفه و بالاخره همسازي با ديگران (همان منبع).

بهداشت روان از ديدگاه اسلام وعرفان

معرفت به خويشتن به خويشتني كه بوي معرفت وويژگيهاي سرمدي مي‎دهد، همان درون وشخصيتي كه يادآورنده زلال الهام، اشراق ورسيدن‎هاي عارفه مي‎باشد. لذا بهداشت رواني اسلام در رضاي حق نهفته است. رضاي حق يعني بسط عدالت رفتاري وكرداري درعرصه هستي ،كه اين گسترش عدالت وقسط وميزان خود موجب نظم ،هماهنگي وهمرنگي دروني وبيروني مي‎گردد واين خود يعني تعادل رواني يا بهداشت رواني وتعادل اجتماعي (كامران ماوردياني ،1380،صفحه 183).

مهمترين عوامل براي ازدواجهاي موفق

ازدواج موفق بستگي به عوامل مختلفي دارد كه بعضي از آنها را در دوران نامزدي و بعضي از آنها را بعد از ازدواج ميتوان شناخت . در ازدواج ، سازش دائمي و از خود‌گذشتگي فراوان لازم است ولي اگر زن و مرد قبل از ازدواج با يكديگر توافق بيشتري داشته باشند امكان سازش بعدي بيشتر خواهد بود پس مهمترين عوامل 1- رشد عاطفي و فكري 2- تشابه علايق و طرز تفكر 3- تشابه مذهبي 4- تشابه تحصيلي و طبقاتي 5- تشابه طرز فكر نسبت به امور جنسي 6- تشابه علاقه به زندگي و سرعت عمل در كارها 7- رابطه با خانوادة زن و شوهر مي‌باشد(شاملو ،1378،ص 60).

تعداد صفحات:138

متن کامل را می توانید دانلود نمائید چون فقط تکه هایی از متن در این صفحه درج شده (به طور نمونه) و ممکن است به دلیل انتقال به صفحه وب بعضی کلمات و جداول و اشکال پراکنده شده یا در صفحه قرار نگرفته باشد که در فایل دانلودی متن کامل و بدون پراکندگی با فرمت وردwordکه قابل ویرایش و کپی کردن می باشند موجود است.